Jezioro Solińskie – trochę historii
20 lipca 1968 r. oddano do użytku największy polski sztuczny zbiornik wodny na Sanie. Jezioro Solińskie, nazywane bieszczadzkim morzem ma ok. 22 km kw. powierzchni. Elektrownia wybudowana w sercu Bieszczadów była jak na ówczesne czasy obiektem bardzo nowoczesnym, w pełni zautomatyzowana, należała do światowej czołówki obiektów technicznych. Projektantom i budowniczym udało się okiełznać San, trzecią, po Wiśle i Dunajcu, najgroźniejszą rzekę powodziową w Polsce. Koncepcja budowy zapory w Solinie powstała jeszcze w latach 20. naszego wieku w Zakładzie Budownictwa Wodnego Politechniki Lwowskiej pod kierunkiem profesora Maksymiliana Matkiewicza i Karola Pomianowskiego. Zgodę na budowę wyraziło starostwo powiatowe w Lesku rezolucją z 23 maja 1920 roku.
Początkowo wskazywano inne miejsce na budowę tej inwestycji. Zapora miała mieć też nieco inny charakter, inne rozmiary miał mieć również zbiornik. Niemal bezludny kiedyś teren odwiedzają dziś setki tysięcy turystów.
Najważniejsze efekty, które brane były pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o budowie zapory w Solinie to oprócz stworzenia warunków dla organizowania wypoczynku, sportów wodnych i turystyki, względy energetyczne, ochrona przed powodzią, podwyższanie przepływów minimalnych, powstanie bazy dla hodowli ryb, a także pobór wody dla celów komunalnych.
Po wykonaniu części fundamentów betonową obudowę wylotu turbin i wylotu tunelu, prace przerwano ze względu na brak funduszy, warunki terenowe, brak dróg i okres wielkiego kryzysu gospodarczego uniemożliwiły zakończenie budowy. O dokończeniu prac przekonała władze przyroda uzywając płynnych argumentów czyli roku 1934, który był wyjątkowo mokry. Znaczny przybór wód spowodował ogromne powodzie. W Ministerstwie Komunikacji powołano zespół do wyboru najkorzystniejszej lokalizacji zapory na Sanie. Powrócono wówczas do koncepcji Karola Pomianowskiego. Projekt budowy stopnia wodnego w Solinie przygotowany został tuż przed wybuchem II wojny światowej, która na kilka lat przerwała te działania.
Po zakończeniu II wojny światowej w 1952 roku Warszawskie Biuro Siłowni Wodnych, na zlecenie Ministerstwa Energetyki, opracowało koncepcję energetycznego wykorzystania zasobów wodnych Sanu. I tak oto rozpoczęła się budowa jedynej w swoim rodzaju zapory i elektrowni wodnej w Solinie.
Do dnia dzisiejszego jest to największa zapora z dopływem naturalnym w kraju.
Zapora i jezioro solińskie w liczbach:
| ilość stopni wodnych zapory: | 17 |
| wytwarzana moc elektrowni wodnej: | 150 mln KW |
| długość zapory: | 664 metry |
| kubatura zapory: | 780300 m3 betonu podzielona na 43 sekcje |
| szerokość typowej sekcji zapory: | 15 metry |
| maksymalna wysokość sekcji zapory: | 82 metry |
| szerokość korony zapory: | 8,4 metrów |
| objętość przytrzymywanej wody: | 500 milionów m3 |
Budowa zapory w liczbach:
| ilość kruszywa użyta do produkcji betonu: | 1,7 miliona ton |
| ilość użytego cementu: | 200 tysięcy ton |
| waga zapory: | ok. 2 mln ton |
| objętość betonu elektrowni: | 760 tys. m3 |
| liczba robotników: | 2000 |
| liczba wypadków śmiertelnych podczas budowy: | 0 |
| ilość zużytego betonu: | 820 tysięcy m3 |
| dwa odgałęzienia jeziora | |
| wypełnienie doliny Sanu | długość 26 kilometry |
| wypełnienie doliny Solinki: | długość 12 kilometry |
| powierzchnia lustra wody: | 2200 hektary |
| długość lini brzegowej: | 150 kilometrów |
| tereny objęte zalaniem: | 126 gospodarstw (wsie: Solina, Teleśnica, Sanna, Horodek, Chrewt, Sokole, część Wołkowyi) |
Inną ciekawostką jest możliwość ataku terrorystycznego, tama stanowi punkt strategiczny, dlatego też jest ona strzeżona przez specjalne straże całą dobę, siedem dni w tygodniu. Skutkami zniszczenia tamy byłaby fala o szacowanej wysokości 30m, która dotarłaby z ogromnym impetem do Sanoka, zabierając po drodze inne wioski. Sanok uderzyłaby fala o wysokości 17 metrów.
Polańczyk to obok Soliny zdecydowanie najbardziej znany i popularny kurort nad Zalewem Solińskim. Miejscowość dzieli się na Polańczyk, oraz Polańczyk Zdrój leżący na początku tzw. Cyplu Polańczyka. Na samym końcu tego cypla znajduje się Centralna Baza WOPR. Polańczyk posiada status uzdrowiska nadany w 1974r, leczy się tu głównie choroby układu oddechowego.
Jest tu również park zdrojowy. W Polańczyku występują następujące wody mineralne: wodorowo-chlorkowo-sodowe, wodoro-węglanowo-chlorkowo-sodowe oraz wodoro-węglanowochlorkowo-bromkowo- jodowe.